Online perakende devi Amazon, her yıl büyük indirimler yaptığı güne Amazon Prime Day diyor. Bu gün içerisinde verilen siparişler indirimli olarak satın alınabiliyor. Tahmin edebileceğiniz gibi Amazon.com üzerinden alışveriş yapabilenler Prime Day’i iple çekiyorlar ve büyük hacimli alışverişlerini bu büyük indirim gününde yapıyorlar.
Her ne kadar müşteriler ürünlerdeki indirim oranlarının yetersizliğinden ve indirime giren ürünlerin segmentlerinden şikayetçi olsalar da Amazon yeni bir satış rekoru elde etmeyi başardı. Bu yıl Amazon, özellikle kendi ürünleri ile birlikte hoparlör, kulaklık, HD televizyon, akıllı telefon ve benzeri ürünlerde de Kara Cuma benzeri indirim oranları ile müşterileri kendine çekmeye çalıştı. Sonuçta, tüm e-ticaret sitelerinin kabusu olan bir durum ortaya çıktı.
2x İndirim = 2x Müşteri = 2x İşlem Hacmi = Felaket
Aşırı alışveriş hacmini ve kullanıcı etkileşimini kaldıramayan Amazon.com’un ödeme sunucuları çöktü ve müşteriler ödeme işlemlerini tamamlayamamaya başladılar. Amazon, ödeme sunucularını güvenlik ve performans sebepleri ile diğer sunuculardan tamamen ayrı tutuyor. Bu akıllıca çözüm, aynı zamanda başka bir dezavantaj yaratıyor: Müşteriler, ödeme ekranına gelene kadar sistemde bir sorun olduğunu anlayamıyorlar.
Sitenin herhangi bir yerinde ödemelerde bir sorun olduğu yazmadığı için her müşteri normal alışverişini yapar gibi siteyi geziyor, ürünleri karşılaştırıyor, seçiyor, sepetine ekliyor ve bu kadar zaman harcayıp, kılı kırk yararak ürünlerini bulduktan sonra ödeme ekranında ödemeyi gerçekleştiremiyor.
Bu durumun kullanıcıda yarattığı bezginlik ve sıkkınlık hislerinin yanında çok daha kötü bir durum daha ortaya çıkıyor. Amazon Prime Day çerçevesinde indirime giren ürünler sayılı. Yani indirim alan ürünler bitebiliyor. Bu yüzden müşterilerin hızlıca ürünü satın alıp, stoklarda bitmeden ödemeyi tamamlamaları gerekiyor. Ancak ödeme sunucularındaki sorun, bunun önüne geçti. Müşteriler ödemeyi tamamlayamayıp, alışverişi baştan yaptıklarında, istedikleri ürünün artık stoklarda bulunmadığını gördüler.
Terzi kendi söküğünü dikemedi
Böyle durumlarda artık alıştığımız şekilde sosyal medya patladı ve deyim yerindeyse infial yaşandı. Geçen yıla göre hem indirime giren ürün sayısını hem de indirim oranlarını artıran ve bunu Amazon Prime Day’den önce açıklayarak, teorik olarak iki kat daha fazla müşteri çekmek isteyen Amazon’un nasıl ani müşteri artışını hesaplayamadığı ve nasıl bir önlem alamadığı ise merak konusu. Çünkü Amazon, yalnızca bir online perakende firması değil, aynı zamanda dünyanın en büyük sunucu barındırma, hosting ve bulut bilişim firmalarından biri. Özellikle Amazon’un CTO’su Werner Wogels’in Pokémon Go oyununun sunucuları çöktüğünde yapımcı şirket Niantic’e Twitter üzerinden gayet kinayeli bir şekilde “Yardımcı olabileceğimiz bir şey varsa haber edin” yazarak bir nevi “Beceremiyorsanız biz yapalım” demesinin ardından böyle bir duruma gelmesi de alay konusu oldu.
Amazon bile bu işlem hacmi artışını öngörüp, buna göre planlama yapamadıysa, kim yapabilir?
Teknoloji değil, insan ilişkileri sorunu
Aslında herkes yapabilir. Bu bir teknoloji sorunu değil, şirket içindeki çalışan departmanların koordinasyon sorunu. Özellikle e-ticaret şirketlerinde pazarlama departmanı ile IT departmanı beraber çalışmadığı zaman, uyum içinde olmadıklarında veya pazarlamacılar IT’cilere haber vermeden son anda bir değişiklik yaptıklarında böyle beklenmedik sunucu sorunlarının ortaya çıkması çok normal. Şu an hosting şirketlerinin kullandığı sunucu teknolojileri her işe koşulabilecek yeterlilikte. Ancak planlama olmadan doğru araçları kullanmıyorsunuz veya doğru araçları yanlış kullanıyorsunuz demek oluyor. Eğer bu tarz planlamaların nasıl yapıldığı konusunda deneyim sahibi değilseniz, hosting şirketiniz ile konuşun; onlar size olası senaryolardan ve çözümlerinden bahsedeceklerdir.